به گزارش ایسنا، بسیاری از بیمارستان‌های ایالات متحده و اروپا از فناوری جراحی رباتیک استقبال کرده‌اند. پرکاربردترین سیستم جراحی رباتیک بالینی شامل بازوی دوربین‌دار و بازوهای مکانیکی با ابزار جراحی متصل به آنها است. جراحان، بازوها را در حالی که در کنسول رایانه‌ای نزدیک میز جراحی نشسته‌اند کنترل می‌کنند. این کنسول به جراح نمایی با وضوح از ناحیه نشان داده و همراه با بزرگنمایی، دید سه‌بعدی از ناحیه جراحی نیز ارائه می‌دهد و جراح می‌تواند در حین عمل بر کار دیگر اعضای تیم جراحی نیز نظارت کامل داشته و به آنها کمک کند.

جراحانی که از سیستم رباتیک استفاده می‌کنند تفاوت جراحی با آن نسبت به انجام جراحی توسط ابزارهای سنتی را درک خواهند کرد یکی از تفاوت‌ها دقت عمل بیشتر با کمک ربات و مشاهده بهتر ناحیه جراحی است.

با استفاده از جراحی رباتیک، جراحان می‌توانند اقدامات ظریف و پیچیده‌ای را انجام دهند که ممکن است انجام آن کارها با روش‌های دیگر، دشوار یا غیرممکن باشد. غالباً، جراحی رباتیک جراحی کم تهاجمی است و از مزایای این جراحی کم تهاجمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

عوارض کمتر مانند عفونت کمتر محل جراحی

درد و خونریزی کمتر

بهبودی سریع‌تر

جای زخم‌ کوچکتر و کمتر

اما جراحی رباتیک نیز ممکن است خطراتی در پی داشته باشد برای مثال می‌توان به عفونت اندک در محل جراحی و برخی عوارض دیگر اشاره کرد. گفتنی است گزینه جراحی رباتیک برای همه افراد مناسب نیست و افراد باید با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات جراحی رباتیک و مقایسه آن با سایر تکنیک‌ها صحبت کنند.

در ادامه دیدگاه متفاوت محققان سراسر جهان درباره جراحی رباتیک و نظر آنها درباره عملکرد آنها را بازگو کرده‌ایم.

یک مطالعه فراتحلیلی که اخیرا توسط محققان دانشگاه تگزاس انجام و در مجله “Annals of Internal Medicine” منتشر شده است به بررسی نجوه انجام جراحی شکمی-لگنی با کمک ربات و سایر روش‌های سنتی پرداخته است. محققان این مطالعه اظهار کرده‌اند که جراحی رباتیک در مقایسه با روش‌های جراحی باز یا لاپاراسکوپی فایده و فرق خاصی ندارد. طی این مطالعه آنها ۵۰ مطالعه که داده‌های چهار هزار و ۸۹۸ بیمار طی آن قرار داشت را تجزیه و تحلیل کردند. آنها گفتند در اکثریت موارد هیچ تفاوتی در عوارض حین عمل یا اثرات طولانی مدت، بین جراحی رباتیک و سایر روش‌ها نشان داده نشده و تنها از میان ۳۹ فردی که دچار عوارض شده بودند،  چهار نفر(۱۰درصد) از افرادی که با کمک ربات جراحی شده بودند، عوارض کمتری را نشان داده‌اند.

محققان گفتند، به طور کلی زمان جراحی با کمک ربات طولانی‌تر از عمل جراحی لاپاروسکوپی است اما هیچ تفاوت آشکاری در جراحی با ربات در مقایسه با جراحی باز دیده نمی‌شود.

محققان نتیجه گرفتند که در حال حاضر جراحی رباتیک هیچ مزیت واضحی نسبت به روش‌های دیگر جایگزین ندارد.

نتایج این مطالعه احتمالاً توسعه دهندگان این فناوری و طرفداران فناوری جراحی رباتیک را شوکه خواهد کرد. ارزش بازار جهانی رباتیک جراحی در سال ۲۰۲۰ حدود ۲.۳ میلیارد دلار ارزیابی شده بود و انتظار می‌رود ارزش آن از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۸  با نرخ رشد مرکب سالانه ۲۱.۶ درصد افزایش نیز یابد.

اگر ربات‌ها جراحان آینده جهان باشند، چه خواهد شد؟

سوئیس، سیلیکون‌ولی رباتیک

در مطالعه‌ای دیگر اما محققان نگاهی متفاوت به این فناوری نوظهور داشته و آن را بسیار کاربردی و نیاز جامعه می‌دانند و معتقدند که با کمک آن، کارها با دقت بیشتری انجام می‌شود.

شش سال پیش “فیلیپ مورل”(Philippe Morel)، جراح و پیشگام حوزه رباتیک پزشکی گفت: جراحی رباتیک، آینده جراحی است و هیچ جایگزینی وجود ندارد. در سال ۲۰۱۰ ، وی با استفاده از سیستم جراحی داوینچی، اولین عمل بای پس معده را در یکی از بیمارستان‌های دانشگاه ژنو(HUG) انجام داد. از آن زمان به بعد این فناوری پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. به عنوان مثال اکنون بسیاری از جراحی‌های اورولوژی، جراحی‌های مربوط به سرطان پروستات ، کلیه و حتی مثانه با کمک ربات داوینچی انجام می‌شود. از سال ۲۰۱۵، بیش از ۲۲ مرکز کشور سوئیس به این فناوری مجهز شده‌اند.

ربات‌های امروزی نه تنها قادر به انجام عملیات پیچیده هستند، بلکه می‌توانند دستیاران خوبی برای پزشکان در اتاق عمل نیز باشند. بیمارستان‌های “Klinik Permanence” و “Sale-Spital ” برای اولین بار در سوئیس از بازوی رباتیک “ماکو” ساخت آمریکا استفاده کردند. ماکو به جراحان این امکان را می‌دهد تا عمل تعویض کامل یا جزئی از زانو یا مفصل ران را با دقت بی‌سابقه‌ای انجام دهند.

” گئورگ راتر”(Georg Rauter) استاد مهندسی پزشکی دانشگاه بازل سوئیس اخیرا در مصاحبه‌ای در پاسخ به این سوال که “سوئیس از نظر تحقیق و نوآوری در حوزه رباتیک پزشکی در کجا قرار دارد؟” گفت: سوئیس در زمینه رباتیک و رباتیک پزشکی پیشرو است و می‌تواند فناوری‌های منحصر به فردی ایجاد کند. به همین دلیل آن را “سیلیکون ولی رباتیک” می‌نامند. شرکت‌های سوئیسی فقط نوآوری را دنبال نمی‌کنند، بلکه فعالانه به بررسی آن می‌پردازند.

وی در ادامه درباره آینده فناوری رباتیک در حوزه پزشکی گفت: جراحی رباتیک که شامل استفاده از سیستم‌های نوری و لیزری نیز می‌شود، مطمئناً امیدوار کننده است. دستگاه‌های جراحی رباتیک چیزی شبیه داستان علمی تخیلی به نظر می‌رسند. شرکت‌های سوئیسی مانند “Cascination” ربات “HEARO” اولین ربات جهان که در ساخت پروتز کاشت حلزونی برای بازگرداندن سیستم شنوایی مهارت دارد را توسعه داده یا شرکت”Aot” اولین لیزر برش استخوان به نام “CARLO” را توسعه داده که عملکرد هر دو ربات بی‌نظیر است.

راتر در ادامه در پاسخ به محدودیت‌های این فناوری افزود: امنیت داده‌ها مسئله مهمی است، خصوصاً در حوزه رباتیک پزشکی. هکرها با استفاده از اینترنت اشیا می‌توانند حملاتی داشته باشند که این بسیار خطرناک است. برخلاف سایر دستگاه‌ها حمله سایبری به یک ربات می‌تواند عواقب بسیار جدی در پی داشته باشد. برای مثال در حوزه پزشکی ربات‌ها به منظور انجام کار خاصی برنامه‌ریزی شده‌اند و اگر دستورالعمل آنها به هر نحوی تغییر کند زندگی افراد در معرض خطر بسیار زیادی قرار می‌گیرد. به همین دلیل بیمارستان‌ها سعی می‌کنند سیستم‌های آی تی بسته‌ای داشته و ربات‌ها نیز به اینترنت متصل نباشند.

یکی از پیشرفت‌های مهم اخیرا و توسط استارت آپ” CUTISS” سوئیس انجام شده است. این استارت آپ اخیرا موفق به توسعه دستگاهی شد که قادر به تکثیر بافت پوست است.

“مارک-آندره میزرس”(Marc-André Miserez) محقق این مطالعه در مقاله خود درباره این اختراع شگفت انگیز گفته است که این اختراع می‌تواند دل میلیون‌ها فرد قربانی سوختگی در سراسر دنیا را شاد کند. این یک پیشرفت کاملاً جدید در زمینه پیوند پوست است. در این روش با داشتن یک نمونه کوچک که از بیمار گرفته شده است، این دستگاه جدید می‌تواند سطحی از بافت پوست زیست مهندسی شده همانند پوست خود فرد که کاملاً سازگار با بدن است را ایجاد کند. این روش به مدت ۲۰ سال موضوع تحقیق پزشکان بیمارستان کودکان زوریخ بوده است. اکنون پوست جدید با نام “denovoSkin” توسط سازمان نظارت بر دارو سوئیس ، اتحادیه اروپا و ایالات متحده تأیید شده و وارد مرحله دوم آزمایشات بالینی شده است.

در ادامه نیز به نظر یکی ار جراحان “مرکز سلامت یو اس دیویس”(UC Davis Health) آمریکا پرداخته‌ایم.

جراحان “مرکز سلامت یو اس دیویس” در سراسر ایالات متحده به دلیل برتری خود در زمینه جراحی رباتیک و استفاده از آخرین فناوری‌ها در جراحی و انجام جراحی کم تهاجمی، شناخته شده‌اند. در این مرکز، جراحی با کمک ربات در چندین زمینه از جمله دستگاه گوارش ، قلب و عروق، آنکولوژی زنان، گوش و حلق و بینی(سر و گردن) و اورولوژی انجام می‌شود. هر روش توسط یک تیم متشکل از جراح، پرستار و تکنسین با تجربه و ماهر که به طور خاص برای استفاده از سیستم‌های جراحی رباتیک آموزش دیده‌اند، انجام می‌شود.

دکتر “بهاره ام نژاد”(Bahareh M. Nejad) جراح بیماری‌های زنان و زایمان این مرکز با انجام عمل جراحی با کمک ربات بسیار موافق است و از نظر او با کمک دستگاه‌های رباتیک جراحی با دقت بیشتری انجام می‌شود. وی می‌گوید: از فواید انجام جراحی رباتیک می‌توان به بهبودی سریع‌تر، ترخیص زودتر از بیمارستان، خطر عفونت کمتر، خونریزی کمتر و تجویز داروهای پس از عمل کمتری نسبت به عمل جراحی سنتی اشاره کرد.

منبع:ایسنا